Πανεπιστήμιο και κοινωνία, του Βασίλη Τσαουσίδη

http://www.xanthipress.gr/panepistimio-ke-kinonia-tou-vasili-tsaousidi/

Πανεπιστήμιο και κοινωνία

Βασίλης Τσαουσίδης, Καθηγητής ΗΜ&ΜΥ, Μέλος Συμβουλίου Διοίκησης

Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο αποτελεί για τη Θράκη κυρίαρχη οντότητα για την ανάπτυξη και την ισορροπία της. Όχι μόνο την οικονομική της ανάπτυξη αλλά κυρίως, την πνευματική και πολιτισμική της – ως ένα βαθμό, το Δημοκρίτειο καθορίζει την πνευματική ταυτότητα της περιοχής. Αλλά και η τοπική κοινωνία μπορεί να καθορίσει την ακαδημαϊκή ταυτότητα του ιδρύματος.

Στα σαράντα χρόνια ζωής του το Δημοκριτείο αναζήτησε την ακαδημαϊκή του ταυτότητα και τον προσανατολισμό του. Ίσως ακούγεται περίεργο, όμως σαράντα χρόνια για ένα Πανεπιστήμιο δεν είναι πολλά – ένα Πανεπιστήμιο βλέπει στην αιωνιότητα και μας ξεπερνάει. Ένα Πανεπιστήμιο στα σαράντα περνάει στην εφηβεία του: η γενιά των πρώτων αποφοίτων του που εργάστηκαν και συνεισέφεραν στο δικό τους Πανεπιστήμιο ετοιμάζεται σιγά σιγά να αποχωρήσει και οι ισορροπίες εμπλουτίζονται ραγδαία από ακαδημαϊκές εμπειρίες άλλων Πανεπιστημίων. Σαράντα χρόνια λοιπόν, η κοινωνία αγκάλιασε και στήριξε το Δημοκρίτειο, αναγνώρισε τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της περιοχής. Συγκεκριμένα, αναγνώρισε τη συνεισφορά του σε σχέση με το αν δεν υπήρχε το Πανεπιστήμιο. Αυτός ο τρόπος «αξιολόγησης» της προσφοράς του Πανεπιστημίου από μια τοπική κοινωνία είναι σίγουρα αυτονόητος για ένα νέο Πανεπιστήμιο, δεν είναι όμως απαραίτητα βέλτιστος για ένα ώριμο Πανεπιστήμιο. Η κοινωνία πλέον θα πρέπει να αξιολογήσει τη συνεισφορά του σε σχέση με την ενδυνάμει μέγιστη απόδοση του Πανεπιστημίου σε αυτήν. Όχι λοιπόν σε σχέση με το χειρότερο, αλλά σε σχέση με το καλύτερο, ώστε να κινητοποιήσει από τη μεριά της το Πανεπιστήμιο να πάει μπροστά, να ανταγωνιστεί, να καινοτομήσει, να διαπρέψει.

Το Δημοκρίτειο ιδρύθηκε σε μια δύσκολη εποχή για τη Θράκη. Σήμερα φιλοξενεί διακεκριμένους επιστήμονες με θητεία στα καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου αλλά και φοιτητές με διακεκριμένες επιδόσεις και ιδιαίτερα ταλέντα. Στο Πανεπιστήμιο συνυπάρχουν δύο κόσμοι, δύο κουλτούρες: όσοι πάλεψαν γι’ αυτό ως φοιτητές και αργότερα ως καθηγητές, και αυτό αποτελεί ταυτόχρονα την ακαδημαϊκή τους εμπειρία και το δημιούργημά τους – και όσοι παλεύουν γι’ αυτό εμπλουτίζοντάς το με νέες ακαδημαϊκές εμπειρίες και ιδέες, ώστε το Πανεπιστήμιο να ενσωματώσει και να αφομοιώσει όλα τα χαρακτηριστικά ενός ώριμου, διαχρονικού και καταξιωμένου Πανεπιστημίου. Σε αυτή την εφηβεία του το Πανεπιστήμιο αναζητά την ταυτότητά του, τον προσανατολισμό του, την καταξίωση.

Η κοινωνία έχει ευθύνη πλέον να συμμετάσχει ως υποστηρικτής αλλά και ως κριτής: Πόσοι απόφοιτοι της περιοχής προτιμούν το Πανεπιστήμιο; Ποιες διεθνείς διαδρομές τούς ανοίγει το Πανεπιστήμιο; Ποια η εθνική και ποια η διεθνής απήχηση του Πανεπιστημίου; Πώς επενδύονται τα χρήματα της Περιφέρειας στο Πανεπιστήμιο; Πόσο προοδεύει και πώς αξιοποιεί η τοπική κοινωνία το Πανεπιστήμιο; Δεν θα είναι όλες οι απαντήσεις ικανοποιητικές, θα ανοίξει όμως ο δρόμος για μια στρατηγική, έναν συγκεκριμένο στόχο, μια σαφή αποτύπωση του κοινού μας οράματος. Μη μας αφήσετε, λοιπόν, στην ησυχία μας. Έτσι θα βελτιώσουμε τη σχέση μας και τη συνεισφορά μας.

Ως θεσμικός εκπρόσωπος του Πολυτεχνείου στο ανώτατο – προς το παρόν – όργανο του Πανεπιστημίου, το Συμβούλιο Διοίκησης, εκτιμώ ότι η Περιφέρεια, οι Δήμοι και οι επιστημονικοί φορείς πρέπει να συγκροτήσουν θεσμικά όργανα που θα προτείνουν, θα απαιτούν, θα επιβραβεύουν και θα ελέγχουν το Πανεπιστήμιο και το ρόλο του.